اصولا هفت ماده غذایی ( ده مورد دارو محسوب می شوند که در تمام آشپزخانه ها امروزه بعنوان غذا استفاده می شود) در سلامت کلی معده بسیار تاثیر دارد ، بهتر است بعنوان یک قاعده کلی از نظر سلامت معده به آن آگاهی داشته باشیم و در تمامی خانه ها از این مواد غذایی استفاده شود تا جنبه های مختلف سلامتی دستگاه گوارش را حفظ کند..
- آمله: میوه ایست که حالت گس و قبض دارد حالت شکی و ناتوانی معده را رفع می کند و به نوعی معده را دباغی می کند . استفاده از این ماده غذایی در کل بسیار مفید است.
- میخک ماده ایست که ملاست یا حالت صافی و نقصان خمل ها یا پرزهای معده را برطرف می کند ، موجب تلطیف و تقطیع مواد مضر بر معده می شود. تلطیف به مفهوم لطافت بخشی به مواد غلیظ و تقطیع به مفهوم قطعه قطعه کردن مواد برای گوارش بهتر آنست .
- خردل و لیمو، این مواد نوعی ترشی و تندی و گزندگی دارند که عامل افزایش اشتها در معده هستند.
- زنجبیل، ریاح یا باد و عوامل نفخ و رطوبت غیر طبیعی را از بین می برد .
- زعفران: زعفران نیروی معده را شعله ور می سازد و قدرت آن را می افزاید.
- صبر الورا که گرفتگی های موجود در جدار معده را باز می کند.
- مصطکی عاملی است که موجب حفظ حرارت غریزی معده است.
هفت قانون حفظ سلامت معده را همواره در نظر داشته باشید ما در اینجا مواردی را ذکرکرده ایم که به سادگی برای شما قابل استرس هستند در هر صورت معده باا این هفت قانون همواره بسیار سالم می ماند.
برای آنکه معده ای سالم داشته باشیم باید از غذاهای بسیار سرد یا افراط در سردی از غذاهای غلیظ غذاهای کور کننده اشتها و زیاده روی در خوردن میوه های مرطوب و خام خودداری کنیم غذای دیر هضم برای معده ضرر دارد و نوشیدن مسکرات به معده ضرر می رساند بویژه اگر در ناشتا و افراد سرد مزاج باشد.
اقداماتی که در کل از جهت روش زندگی و تغذیه برای معده مفید است به شرح ذیل است:
هر چه نوبت های غذا خوردن در روز کمتر شود برای دستگاه گوارش سالم تر است . هرچند بطور معمول دوبار در شبانه روز صبح و شب بیان شده است و در تعدادی از متون دوبار در یک روز صبح و شب و یک بار در روز دیگر و عده نهار بیان شده است ، اما بعنوان یک قاعده قطعی تلقی نمی شود به گفته بسیاری از صاحب نظران باید به عادات غذایی جامعه نظر داشته باشیم در صورتی که عادت بر سه وعده در روز باشد کم کردن حجم غذا اولویت پیدا می کند چون گاهی تغییر عادات خود ایجاد بیماری می کند . در هر صورت کم بودن حجم غذا و خالی بودن معده از اصول مهم سلامت بدن محسوب می گردد.
از جمله غذاهای مفید برای معده در کل غذاهایی هستند که قبض و حرارت دارند . برای غذاها و مایعات قابض اصطلاح دبش و گس هم بکار رفته است یعنی جمع کننده هستند نمونه هایی از غذاهای قابض رب سیب، رب به، رب ریباس، رب غوره، شربت لیمو، شربت انار و شربت غوره بلوط سویق جوو جاورس و مغز بادام بریان است. فندق، خرمای قسب قابض هستند . جوجه مرغ پخته در آب غوره یا سماق یا زرشک رشته پخته با عدس، پسته نیز قابض است ، آب سرد قابض محسوب می شود و سکنجبین جزو شربت های قابض است. آش آبغوره و آش انار نیز جزو این گونه غذایی هستند.
گوشت مرغ جوان فربه با دارچین و زیره و زعفران و یا ترش شده با سماق، قابض خوش بو و حسن الکیموس اند یعنی خون صافی و شایسته ایجاد می کنند، سنجد یک میوه قابض است و گردو و پسته نیز قابض است.
از غذاهای قابض ضد زخم های گوارشی دوغ گاو و کره گرفته شده ، ماء الشعیر ، شربت سیراب شیردان گوساله با سرکه و کباب جوجه مرغ با آب غوره و آب لیمو.
از سبزی های مفید برای معده کرفس، شاه تره و کاهوست . نعناع و راسن پرورده به سرکه نیز در صورت بالا بودن حرارت مفید هستند.
پوست درونی سنگدان ماکیان از مقویات خوب معده هستند.
به عکس موارد فوق این تدابیر و اقدامات برای معده بطور کلی مضر خواهند بود.
پرخوری بطور کلی ضرر بسیار دارد ، سوء هاضمه که می تواند به علت نوع غذا تنوع غذا یا بیماری معده باشد به هر سوء هضم عوارض بی بجای خواهد گذاشت.
زیاد نگه داشتن بادشکم و مدفوع ضرر بسیار دارد و در طولانی مدت آثار بد برجای می گذارد. اگر به فردی غذاهای مخالف عادت بدهیم هر چند از نظر ما مفید باشند امکان دارد به او آسیب برساند عادت طبیعت بدن به غذا نکته مهمی است و در اصطلاح ترک عادت موجب مرض است نیز از همینجا سرچشمه گرفته است.
تمامی انواع روغن ها سست کننده معده است ، بهترین آنها روغن زیتون و پسته و گلسرخ و گردوست.
مواد غذایی زیر بطور کلی بخصوص در افراط استفاده به معده ضرر می رساند.
گرسنگی زیاد، غذای غلیظ و سنگین مانند باقلا ، حلیم ، کله پاچه ، گوشت گاو مخصوصا با سرکه ، گوشت چربی دار (گوشت قرمز جزو این قاعده مثبت است) سیراب و شیردان، نان فطیر ، غذای تهیه شده از آرد و نشاسته مانند ماکارونی، برنج، گوشت سرخ شده در روغن ، غذاهای شیرین، حلوای زردک ، عدس با سرکه ، جگر، پنیر تازه ، شیر غلیظ، گوشت شتر، میوه خام ، آش سماق با سیراب و شیردان.
غذا خوردن قبل از هضم غذای قبلی مضر است از جمله موادی که مضر معده هستند و در منابع بصورت ویژه از آنها نام برده شده است.
چغندر، چلغوزه، ریحان، شلغم،شنبلیله، کنجد، عسل و خربزه، مغز استخوان ها. شیر، مغز حیوانات، مسکرات غلیظ، زردآلو، مصرف مداوم غوره، مصرف آبجو، مصرف زیاد آب گرم.
